Việc sử dụng phân hữu cơ thế cho các loại phân bón hóa học nhằm hạn chế những tác động xấu đến môi trường cũng như hướng đến một nền nông nghiệp bền vững, là giải pháp đang được nhiều nông dân trên địa bàn huyện Mỏ Cày Bắc lựa chọn. Gần 1 năm nay, gia đình ông Phan Văn Phương ấp Giồng Nâu, xã Nhuận Phú Tân không còn tốn nhiều chi phí cho việc mua phân bón hóa học để bón cho bưởi như những năm trước. Thay vào đó, ông chuyển sang sử dụng phân bò đã ủ hoai để bón.
Trước kia, ngoài việc mua phân hữu cơ từ các nhãn hàng có trên thị trường thì gia đình ông Phương cũng thường mua phân bò, dê về tự ủ phân. Tuy nhiên, với cách ủ phân truyền thống mà ông áp dụng thì chất lượng phân cũng chưa như ý muốn, độ phân hủy còn chưa đồng đều, thời gian ủ kéo dài vài tháng. Sau đó, nghe bạn ông ở Sơn Định - Chợ Lách đang thực hiện mô hình ủ phân bằng chế phẩm compost maker trong hệ thống thông khí air systems pressure (viết tắt là ASP), ông Phương lên học hỏi kinh nghiệm và áp dụng thực hiện.
Ông Phan Văn Phương (bên phải) giới thiệu hệ thống ủ phân ASP. Ảnh: Thảo Oanh
Sau khi học hỏi kinh nghiệm, ông Phương bắt đầu mua máy móc, nguyên vật liệu về xây hầm ủ với thể tích khoản 6 khối (ngang 2 m, dài 3 m, cao 1 m) để thử nghiệm. Sau hơn 1,5 tháng ủ thì kết quả rất thành công, tỷ lệ phân hoai mục hoàn toàn.
Giới thiệu về quy trình kỹ thuật ủ phân, ông Phương cho biết:
Sản xuất phân hữu cơ theo phương pháp sử dụng hệ thống thông khí ASP có qui trình vận hành khá đơn giản. Hệ thống gồm 3 phần là hầm ủ, quạt gió ly tâm và hệ thống ống dẫn. Máy quạt gió ly tâm là máy bơm sử dụng quạt ly tâm hoặc quạt hướng trục. Nguyên liệu ủ là phân gia súc, gia cầm và xác bã động vật, thực vật và theo tỷ lệ 1: 3 cộng với cấy chế phẩm sinh học compost maker, 6 khối phân sử dụng 5kg men vi sinh. Nguyên liệu được sắp xếp theo từng lớp, dày khoản 20-30 cm cùng với một lớp men vi sinh đến khi đống ủ đạt chiều cao 1m. Hệ thống ASP được lắp đặt theo quy chuẩn của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ, mô-tơ điện vận hành quạt 2 lần mỗi ngày lúc sáng và chiều, mỗi lần 15 phút sẽ thổi khí vào bể ủ, tăng cường không khí cho vi sinh vật động hoạt và giảm nhiệt của đống ủ. Sau thời gian hơn một tháng rưỡi thì phân bắt đầu hoai mục hoàn toàn, có thể sử dụng bón cho cây. So với phương pháp ủ truyền thống thì phân ủ từ hệ thống ASP vẫn có nhiều tiện lợi hơn, thời gian ủ nhanh hơn, và không phải dùng nhiều sức để trộn phân, do đó thích hợp với người lớn tuổi như vợ chồng ông. 6 khối phân sau khi ủ hoai còn lại được từ 4-5 khối.
Qua quá trình thử nghiệm, đến nay ông Phương ủ được nhiều đợt phân hữu cơ theo phương pháp sử dụng hệ thống thông khí air systems ASP. Ông không chỉ dùng phân bò, dê để ủ phân, mà ông còn mua thêm phân gà để ủ. Phân sau khi ủ hoai ông tiến hành bón cho hơn 5 công bưởi vườn nhà, qua thời gian sử dụng ông nhận thấy vườn bưởi của ông phát triển xanh tốt, ít sâu bệnh, đất lại tơi xốp giữ được độ ẩm, chất lượng trái tốt. Từ đó, ông giảm được chi phí mua phân hóa học so với trước kia khoảng 30%. Thấy mô hình ủ phân theo phương pháp sử dụng hệ thống thông khí ASP hiệu quả, một số hộ xung quanh đến học hỏi kinh nghiệm, ông Phương sẵn sàng chia sẽ.
Việc chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng trọt và chăn nuôi, giúp người nông dân tăng thu nhập ngay chính trên mảnh vườn của mình là rất cần thiết trong quá trình thực hiện đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới hiện nay. Do đó, mô hình ủ phân chuồng hữu cơ của ông Phương cần được khuyến khích nhân rộng, góp phần giúp người nông dân tăng lợi nhuận kinh tế gia đình, vừa là giải pháp hữu hiệu bảo vệ môi trường, theo tiêu chí số 19 về xây dựng nông thôn mới.